پلورالیسم چیست؟
تاریخ انتشار: ۷ شهریور ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۵۷۵۱۶۷
عصر ایران - پلورالیسم (pluralism) به معنای کثرت‌گرایی، نظریه یا رویکردی است که از اصالت تکثر دفاع می‌کند و به دلایل گوناگون، کثرت‌گرایی را برتر از وحدت‌گرایی می‌داند. یعنی آن را درست‌تر و مفیدتر قلمداد می‌کند و قائل به کثرت‌هایی است که قابل تحویل یا قابل تقلیل به "وحدت" نیستند.
ایدۀ پلورالیسم تقریبا در اواسط قرن بیستم مطرح شد و خاستگاهی دینی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
منظور او این بود که این افراد باطنا مسیحی و بنابراین اهل نجات‌اند، اگرچه ظاهرا مسیحی نیستند. این تزی شمول‌گرایانه بود که همچنان مسیحیت را تنها راه نجات می‌دانست ولی برای غیرمسیحیان نیز جا باز می‌کرد تا وارد جرگۀ "مسیحیت حقیقی" شوند؛ اگرچه آنها خودشان را مسیحی نمی‌دانستند.
تز کارل رانر به تدریج بسط پیدا کرد و کلیسای کاتولیک در اواخر دهۀ 1960 پذیرفت پیروان سایر ادیان، به ویژه مسلمانان، می‌توانند در آخرت اهل رستگاری و نجات باشند. یعنی کلیسا دیگر آنها را مسیحیان بی‌نام نمی‌دانست بلکه معتقد بود افراد دیگری در جهان هستند که مسیحی نیستند ولی می‌توانند رستگار شوند.
پلورالیسم در واقع رویکردی متفاوت از مونیسم (یگانه‌گرایی/ انحصارگرایی) و شمول‌گرایی است. انحصارگرایان معتقدند دین یا مذهب آنها تنها راه نجات اخروی است. شمول‌گرایان دین خودشان را دین حق می‌دانند و پیروان سایر ادیان را تا جایی که دینشان با دین حق اشتراک دارد، بر طریق صواب می‌دانند. اما پلورالیست‌ها یا کثرت‌گرایان، قائل به "ادیان حق" و "صراط‌های مستقیم"اند.
مسلمانان برای اتخاذ موضعی شمول‌گرایانه نسبت به یهودیان و مسیحیان و و پیروان یکی دو دین دیگر مشکلی ندارند چراکه در قرآن آیاتی هست که صریحا دلالت دارند که مثلا یهودیان و مسحیانی که به خدا و آخرت باور دارند و نیکوکارند، در آخرت رستگار می‌شوند (آیۀ 62 سورۀ بقره).
اما اکثر متکلمان سنتی مسلمان، با پلورالیسم مشکل دارند و مثلا نمی‌پذیرند بودیسم یا شینتوئیسم یا کنفوسیانیسم در شرق آسیا، راهی به سوی رستگاری اخروی است چراکه این ادیان جزو ادیان ابراهیمی نیستند.
اما مسلمانان مدافع پلورالیسم بر گسترده بودن هدایت خداوند و نکات ظریفی اشاره می‌کنند که در قرآن وجود دارد و چندان برجسته نشده است. مثلا در قرآن واژۀ "سُبُلنا" به کار رفته است: یعنی "راه‌های ما". بنابراین کثرت‌گرایان مسلمان معتقدند برای رسیدن به خدا نه یک "راه" که "راه‌ها" وجود دارند و به همین دلیل نباید روندگان راه‌های دیگر را محروم از نجات اخروی دانست.
پلورالیسم دینی در ایران با نام عبدالکریم سروش عجین شده است چراکه ابتدا او در اواسط دهۀ 1370 با انتشار مقالۀ "صراط‌های مستقیم" این ایده را مطرح و از آن دفاع کرد. مقاله‌ای که جنجال بسیاری برانگیخت و با انتقادهای تند برخی از متکلمان سنتی مواجه شد.
با این حال روشنفکران دینی ایران با گذشت زمان، تا حدی در برابر انتقادها عقب‌نشینی کردند؛ به این معنا که امروزه دیگر بر "حق‌های متکثر" تاکید چندانی ندارند و صرفا "دایرۀ نجات" را وسیع در نظر می‌گیرند.
منتقدین پلورالیسم دینی می‌گفتند تثلیث و توحید هر دو نمی‌توانند درست باشد زیرا خدا یا یکی است یا سه تا؛ و نمی‌تواند هم یکی باشد هم سه تا! اگرچه مدافعان پلورالیسم دینی جواب‌هایی برای این انتقادات داشتند ولی در مجموع پذیرفتند دو گزارۀ کاملا متناقض در دو نظام فکری را به راحتی نمی‌توان درست دانست و باید یکی از آنها را بر دیگری ترجیح داد.
بنابراین به تدریج پلورالیسم دینی در ایران به "پلورالیسم نجاتی" تقلیل یافت. یعنی خداباوران نیکوکار، همگی اهل نجات قلمداد شدند؛ فارغ از اینکه چه دینی دارند. این موضع منطقا شامل حال خداباورانِ نیکوکاری که دیندار هم نبودند، می‌شد.
پلورالیسم البته صرفا رویکردی به ادیان نیست بلکه وجوه اجتماعی و فرهنگی و سیاسی هم دارد. پلورالیسم اجتماعی و فرهنگی و سیاسی تا حد زیادی با مدرنتیه و لیبرالیسم هم‌سویی دارند. لیبرالیسم، برخلاف مارکسیسم و قرائت‌های سنتی از ادیان، حقیقت را چندان روشن نمی‌داند و به همین دلیل بر آزادی بیان تاکید دارد. آزادی حق تعیین سرنوشت نیز، که لیبرالیسم بر آن تاکید دارد، در موافقت با کثرت‌گرایی سیاسی است.
اما توسعۀ کثرت‌گرایی اجتماعی و فرهنگی، تا حدی که ناقض حقوق طبیعی انسان‌ها باشد و عملا به نتایج زیان‌باری ختم شود، مورد تایید مدرنیته و لیبرالیسم نیست؛ چراکه در لیبرالیسم اگرچه حقیقت چندان روشن نیست، ولی "فایده" و "زیان" امور مبهمی نیستند و هر انسانی بنا به طبیعت خویش قادر به درک این امور است.
مثلا محرومیت دختران از حق تحصیل و یا ازدواج اجباری آنها، آشکارا اموری زیان‌بارند و نمی‌توان با استناد به کثرت‌گرایی فرهنگی و لزوم حفظ فرهنگ‌های گوناگون، حقوق طبیعی افراد مونث را نادیده گرفت.
کثرت‌گرایی را به شکل دیگری نیز تقسیم‌بندی کرده‌اند. کثرت‌گرایی معلل اشاره به واقعیت‌های غیر قابل کتمان جهان انسانی دارد. اگر آدم‌ها عملا متکثرند و شبیه هم نیستند، این امر علل جغرافیایی و فرهنگی و تاریخی و مذهبی و ژنتیکی و ... دارد. بنابراین تا جایی که حقوق طبیعی افراد نقض نمی‌شود باید به این کثرت احترام گذاشت و دنبال یکدست کردن آدم‌ها نبود چراکه جامعه کارخانه نیست که لازم باشد محصولاتش یکدست و مشابه باشند.
کثرت‌گرایی مدلل اما به علت‌ها تکیه نمی‌کند بلکه مبتنی بر این دلیل اساسی است که اصولا کثرت بهتر از وحدت است چراکه افق وسیع‌تر و قدرت تفکر بیشتری ایجاد می‌کند. از این منظر، حقیقت و حتی پیشرفت محصول تضارب آرا است و لازمۀ تضارب آرا نیز وجود افکار و ایده‌های مختلف است. اگر همه همفکر باشند، تضارب آرا پدید نمی‌آید. ضمنا چون همفکری همگانی عملا ناممکن است، ایجاد آن جز با استبداد و سرکوب امکان‌پذیر نیست.
پلورالیسم مؤول نیز نگاهی تاویلی به عالم دارد. یعنی این ایده را مطرح می‌کند که جهان هستی و عقاید انسانی، لزوما یک تفسیر ندارند و تفسیرهای گوناگون از جهان و دین و سایر پدیده‌ها، امری ممکن است؛ بنابراین باید به تکثر فهم آدمیان احترام گذاشت.
در مجموع، جامعۀ پلورالیستیک "جامعۀ باز" است و تک‌صدایی بر آن حاکم نیست و "متفاوت بودن" در آن، تا جایی که حقوق طبیعی دیگران را نقض نکند، جرم نیست. به همین دلیل دگراندیشان و دگرباشان ترجیح می‌دهند در جوامع پلورالیستیک زندگی کنند تا مجبور نشوند مشابه دیگران بیندیشند یا بزیَند.
کانال عصر ایران در تلگراممنبع: عصر ایران
کلیدواژه: پلورالیسم پلورالیسم دینی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۵۷۵۱۶۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
شرایط مشابه گرایی با رقیب برادرش؛ در ۸۲ کیلو کشتی نمی‌گیرد
رئیس هیئت کشتی استان فارس گفت که محمدعلی گرایی از ابتدا برنامه‌ای برای حضور در وزن ۸۲ کیلو نداشته و به فکر حضور در المپیک بوده است. - اخبار ورزشی -
ساسان خوبیاری در گفت‌وگو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری تسنیم درباره اینکه گفته شده محمدعلی گرایی باوجود شانسی که کادرفنی تیم ملی به او برای عضویت در وزن 82 کیلوگرم تیم ملی داده، قصد حضور در این وزن را ندارد؛ اظهار داشت: علی کشتی‌گیر 77 کیلوست، طبق صحبتی که با حسن رنگرز و فدراسیون داشتیم قرار شد به اردو برود. اصلا هم بحث 82 کیلوگرم مطرح نیست چون المپیک در پیش بوده و 77 کیلو وزن المپیکی است.
وی درباره اینکه فدراسیون پیش از این اعلام کرده بود هر کسی در گزینشی آسیایی سهمیه المپیک بگیرد، خودش ملی‌پوش المپیک خواهد شد و حالا امین کاویانی‌نژاد در 77 کیلو ملی‌پوش شده است، گفت: اگر قرار است حضور در المپیک براساس سهمیه باشد که رضا گرایی هم خودش سهمیه المپیک را گرفته و چرا برای او مسابقه انتخابی گذاشته شده؟ پس او هم انتخاب است، خصوصا اینکه هم طلای المپیک قبلی را دارد و هم در این سه سال از مسابقات جهانی با مدال برگشته، ما روی بحث انتخابی محمدرضا گرایی بحثی نداریم، همیشه از قانون هم تمکین می‌کنیم. برای او انتخابی گذاشته‌اند، او هم کشتی می‌گیرد، بحث این است که در 77 کیلو هم باید انتخابی گذاشته می‌شد.
رئیس هیئت کشتی استان فارس ادامه داد: کشتی؛ والیبال و بسکتبال و فوتبال نیست که مربی تشخیص دهد این بازیکن از او بهتر است، بهتر بودن در کشتی و ورزش‌های انفرادی، در مبارزه مشخص می‌شود. از طرفی هم علی گرایی بهترین 77 کیلوگرم ایران است و المپیک هم جای باتجربه‌هاست. در استان فارس دو تا از بهترین‌های 77 کیلو را داریم، گرایی و مختاری که در تورنمنت وهبی‌امره کاویانی‌نژاد را برده و کاویانی‌نژاد هم عبدی را حذف کرده بود ولی در چرخه‌ای که اعلام شد، هیچ‌کدام از آنها شانسی ندارند.
خوبیاری یادآور شد: مختاری صرفا به اردو دعوت شده و راهی برای او درخصوص المپیک باز نیست. تعلیقش را برداشتند چون اتحادیه جهانی او را محروم نکرد. وقتی فرنگی‌کار 44 ساله آمریکایی می‌تواند در مسابقات انتخابی کشورش شرکت کند، یا رستم آساکولوف با 39 سال سن سهمیه المپیک می‌گیرد و لوپز 42 ساله برای تصاحب پنجمین طلای المپیکش به پاریس می‌آید، چرا باید در 77 کیلو جلوی محمدعلی گرایی را بگیریم و انتخابی در این وزن گذاشته نشود؟ المپیک میدانی نیست که حق حضور در آن را از کسی بگیریم.
وی درباره اینکه آیا محمدرضا گرایی هم از اینکه برایش با سعید اسماعیلی مبارزه انتخابی در نظر گرفته شده، ناراحت است؟، گفت: مخالفتی که هست در رابطه با چگونگی اجرای قانون است، وقتی به علی گرایی می‌گویید برو به امید خدا و شانسی برای المپیک به او نمی‌دهید، از آن سو به رضا گرایی می‌گویید انتخابی بده، این خوب نیست، چون شرایط این دو وزن با هم مساوی است. هم محمدعلی گرایی محروم بوده و هم سعید اسماعیلی، اما به اسماعیلی فرصت حضور در مسابقات داده شد و حالا هم به انتخابی با رضا گرایی رسیده، اما محرومیت محمدعلی گرایی که تمام شد به او دیگر فرصتی داده نشد و تصمیم گرفتند که فقط در 82 کیلو می‌تواند شانس خود را امتحان کند. ما گفتیم محرومیتش که تمام شد او را به یک تورنمنت بفرستید و وضعیتش را ببینید، گفتند دو سال نتیجه نگرفته، اما آیا او در این سال‌ها بدون انتخابی ملی‌پوش شده؟ بهترین نفر 77 کیلوگرم ایران بوده که به عضویت تیم ملی درآمده است.
پیشکسوت کشتی فارس تاکید کرد: حتما موضوع را از طریق فدراسیون پیگیری می‌کنیم. هر روز دو سه ساعت باید در شیراز جواب تلفن مسئول و غیرمسئول را بدهم که چه اتفاقی افتاده، ما استانی هستیم که سبقه کشتی فرنگی داریم. ناراحتی دیگر ما هم از این است که استان فارس با وجود داشتن 9 کشتی‌گیر در همین اردو، یک مربی در کادرفنی ندارد. در تیم ملی جوانان هم همینطور است. ما عضو ثابت کادرفنی تیم ملی نداریم. بعد همه این موارد را که پازل‌‌وار کنار هم می‌چینیم به این می‌رسیم که چرا کادرفنی تیم ملی فقط از دو استان تشکیل شده؟ مربی‌ای از استان فارس کاندیدای حضور در المپیک نیست و چرا اصلا نباید ما یک مربی در کادرفنی داشته باشیم؟
خوبیاری گفت: خلاصه کلام ما اینکه وقتی برای رضا گرایی با طلای المپیک و 3 نشان طلا، نقره و برنز جهانی مسابقه انتخابی برگزار می‌شود، باید برای بقیه هم انتخابی بگذاریم که حق حضور در المپیک را به راحتی از دست ندهند. المپیک جای باتجربه‌هاست. امیدوارم تصمیمی گرفته شود که حقی از کسی ضایع نشود.
انتهای پیام/
اعلام محدودیت های ترافیکی پایان هفته در جاده های شمالی کشور